Wat betekent het dreigingsniveau?

[spreker 1] Het dreigingsniveau blijft op 4. Wat is het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland?

[Spreker 2] Intern spreken wij meestal over DTN en niet over het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland. Dat is te lang. Het DTN, is een integrale analyse van ontwikkelingen op het gebied van terrorisme en gewelddadig extremisme. Het bestaat al twintig jaar, sinds 2005. De laatste jaren verschijnt het twee keer per jaar. Er is een staatsgeheime versie die wordt besproken in Kamercommissie voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. En er is een zogenaamde open versie die voor iedereen, ook voor jou, is in te zien.

[Spreker 1] Waarop is de analyse gebaseerd?

[Spreker 2] De analyse is gebaseerd op vele bronnen: staatsgeheime informatie van de AIVD en de MIVD, vertrouwelijke informatie van Politie, de Koninklijke Marchaussee en Buitenlandse zaken. Maar ook, en die zijn minstens zo belangrijk, openbaar toegankelijke mediabronnen en rapporten van wetenschappers. Dat alles wordt gewikt en gewogen en verwerkt in het dreigingsbeeld. En dat wikken en wegen we.

[Spreker 1] Hoe gaat dat precies in zijn werk?

[Spreker 2] De informatie die wij krijgen bestaat deels uit bevestigde informatie, deels uit informatie waarover wij of de aanleverende partijen in meer of mindere mate zeker zijn en deels uit voorstelbaarheidsredeneringen die wij baseren op kennis en ervaring. In overleg met al onze partners proberen we tot een beeld te komen dat zo dicht mogelijk ligt bij de daadwerkelijke dreiging. Daarbij gaan we uit van wetenschappelijk principes als verantwoordelijkheid, zorgvuldigheid en het streven naar objectiviteit. Dat wordt met een duur woord triangulatie genoemd. Triangulatie is het gebruik van verschillende bronnen, theorie‘n en onderzoeksmethoden. Daarbij proberen we zo transparant mogelijk te zijn, ook voor de buitenwereld. Vandaar dat we sinds het vorige DTN, het DTN van december, ook in de openbare versie onze bronnen annoteren.

[Spreker 1] Het DTN bevat altijd een dreigingsniveau. Kan je daar wat over vertellen? Zeker. Eigenlijk is het niveau de samenballing van het complete beeld van bijna 40 pagina's in één cijfer, dat de mate van dreiging aangeeft. Er zijn vijf niveaus met elk hun eigen criteria, die staan op de website van de NCTV. In 2023 is het niveau omhooggegaan, van niveau 3 naar 4 en daar staat het nu nog steeds op. We noemen de dreiging "substantieel" en stellen dat er een reële kans is op een aanslag in Nederland. De verhoging in 2023 kwam toen vooral omdat de dreiging van het jihadisme was toegenomen. En die dreiging is er nog steeds.

[Spreker 1] Het niveau is al enige tijd 4, is er dan niks veranderd?

[Spreker 2] Ja en nee. De situatie van nu lijkt op die zoals beschreven in het DTN dat in december 2024 verscheen, maar toch zijn er naast de nodige overeenkomsten ook wel wat accentverschillen. Al met al passen de ontwikkelingen nog steeds binnen de bandbreedte die bij niveau 4 hoort. Er is een aanhoudende, hoge dreiging vanuit het jihadisme. In de afgelopen maanden waren er net zoveel aanslagen en verstoorde aanslagen met een jihadistische achtergrond in Europa als in de tweede helft van 2024. Andere aanslagen hadden een mogelijk een radicaal-islamitische achtergrond. In de andere audiofragmenten gaan we dieper in op de verschillende hoofdthema's van dit thema.