Verdiepingsdossier 'online'

De online en offline leefwereld zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: wat in het online domein gebeurt, heeft direct invloed op de fysieke leefomgeving en vice versa. Daarbij wordt ook in toenemende mate de invloed van het internet op radicaliseringsprocessen waargenomen.

In het online domein worden veelvuldig extremistische ideologieën verspreid en extremistische netwerken gevormd. Er wordt gerekruteerd en informatie gedeeld over het plegen van terroristische misdrijven. Via internet kunnen grote groepen eenvoudig worden bereikt. De versterkende werking van aanbevelingssystemen, misbruik van kunstmatige intelligentie (AI), echokamers en ook desinformatie, de anonimiteit van het internet en het ontbreken van fysieke landsgrenzen spelen daarbij een belangrijke, stimulerende rol.

Bovenstaand blijft niet bij een theoretische dreiging: jaarlijks komen in Nederland tientallen jongeren in de leeftijd van 12 tot 20 jaar bij de politie en het Openbaar Ministerie in beeld vanwege onder meer het verspreiden van terroristische propaganda; sommigen ook vanwege het voorbereiden van aanslagen. Er zijn waarschijnlijk enkele honderden jongeren actief in rechts-terroristische en jihadistische online milieus, waarbij de snelheid waarmee sommige jongeren online radicaliseren zorgelijk is. Ook binnen het anti-institutionele gedachtengoed wordt veel gebruikgemaakt van online kanalen.

Dit verdiepingsdossier gaat over de (on)mogelijkheden van handelen in het online domein binnen de lokale aanpak. De lokale aanpak bestaat in de basis uit drie onderdelen die zich nauw tot elkaar verhouden: