WODC-rapport over weerbare open samenleving naar Tweede Kamer
Minister Grapperhaus heeft op woensdag 9 januari 2019 het rapport ‘Op weg naar een weerbare open samenleving - Bouwstenen voor een toekomstvisie’ aangeboden aan de Tweede Kamer. Het onderzoek is op verzoek van de NCTV en in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) uitgevoerd door de Universiteit Utrecht.
Aanleiding voor dit onderzoek is dat de dreigingen voor de nationale veiligheid in toenemende mate veranderen en de snelheid van die veranderingen steeds groter wordt. Centrale onderzoeksvraag in het rapport was hoe overheden een balans kunnen vinden tussen enerzijds het weerbaar maken van een samenleving en anderzijds het beschermen van de open samenleving, met inachtneming van democratische en rechtsstatelijke waarden. Twee casussen vormden hiervoor het uitgangspunt: de digitalisering in Israël en de daarbij horende risico’s en het migratievraagstuk in Duitsland.
Reactie op aanbevelingen
De onderzoekers constateren dat de dreigingen veelvuldig en veranderlijk zijn en dat de dreigingsperceptie binnen de samenleving behoorlijk verschilt. Welke veiligheidsmaatregelen nodig zijn, is afhankelijk van die perceptie en de waarden en belangen die beschermd dienen te worden. Het vergt, zoals de onderzoekers in hun slotbeschouwing stellen, “een gevoelige en goed afgestemde governance om hiermee om te kunnen gaan”. Het kabinet heeft dit onderkend en neemt dit mee in de Nationale Veiligheidsstrategie (NVS).
De oriëntatie in het rapport sluit ook goed aan bij de overkoepelende doelstelling en ambities van de Agenda Risico- en Crisisbeheersing 2018-2021. Bij de uitwerking van de agenda zullen de aanbevelingen in het rapport ten aanzien van veiligheidspraktijken worden meegenomen.
De onderzoekers leveren met de bevindingen, conclusies en aanbevelingen in het rapport een waardevolle bijdrage aan de beleidsontwikkeling en aan het politieke en publieke debat over de omgang met complexe veiligheidsuitdagingen waar de Nederlandse samenleving en overheid voor staan. De minister zal in een uitvoeriger beleidsreactie in het kader van de Nationale Veiligheidsstrategie en van de uitwerking van de Agenda Risico- en Crisisbeheersing de aanbevelingen in een breder kader plaatsen. Ook geeft hij dan aan hoe de bouwstenen uit het rapport worden benut bij de verdere beleidsontwikkeling ten aanzien van nationale veiligheid en crisisbeheersing.