NVS midterm review: dreigingen stellen Nederland voor forse uitdaging

In de Nationale Veiligheid Strategie 2019 (NVS 2019) staat wat de nationale veiligheidsbelangen zijn die we moeten beschermen, hoe die belangen worden bedreigd en op welke wijze we deze risico’s en dreigingen het hoofd bieden. Nederland is door zijn open samenleving in combinatie met ver­slechterde geopolitieke verhoudingen kwetsbaar voor statelijke en niet-statelijke dreigingen. Deze kwetsbaarheid richt zich vooral op het gebied van digitale veiligheid en economi­sche veiligheid. Ten opzichte van 2019 laat de vandaag gepubliceerde tussentijdse evaluatie van de NVS, de midterm review, geen onverwacht beeld zien over dreigingen en risico’s. Dat wil niet zeggen dat er niets aan de hand is met onze nationale veiligheid. De dreigingen van vandaag en morgen stellen Nederland voor een forse uitdaging. Extra inspanningen zijn nodig.

Covid-19 heeft bestaande tegenstellingen verscherpt en ons extra geconfronteerd met onze afhanke­lijkheid van digitale middelen. Maar ook van de ongestoorde werking van mondiale logistieke toeleveringsketens, zoals voor grondstoffen voor medicijnen. Er zijn nati­onaal en internationaal meer en andere dreigingen ontstaan, terwijl bestaande dreigingen, zoals criminaliteit, een gedaante­verwisseling ondergaan. Soms verbinden dreigingen zich ook met elkaar, wat de complexiteit nog eens vergroot.

Anders kijken naar veiligheid

Onveiligheid raakt steeds meer aspecten van de inrichting van ons land, van onze manier van leven en van onze plaats in de wereld. Om onze vrijheid, welvaart en internationale positie te beschermen is het hard nodig om anders naar onze veiligheid te gaan kijken. Alleen een daadwerkelijk integrale benadering, die uiteenlopende aspecten van veiligheid verbindt, kan tegenwicht bieden aan de diverse dreigingen die op ons afkomen. Het op brede schaal verster­ken van onze weerbaarheid speelt daarbij een essentiële rol. Dit dient door onze hele samenleving heen en over onze grenzen heen te gebeuren, dus van digitale veiligheid tot sociale cohesie en van crisisbeheersing tot terrorismebestrijding. Verder verlangt het een beter besef van burgers, bedrijven en instellingen dat nationale veiligheid ook hun zaak is geworden.

De cyclus van de NVS

In de zomer van 2019 is de Nationale Veiligheid Strategie (NVS 2019) gepubliceerd. Het uitbrengen van de NVS markeerde de start van een meerjarige cyclus. Onderdeel van die cyclus is deze midterm review waarin het kabinet de ontwikkelingen op het gebied van nationale veiligheid sinds het uitkomen van de NVS nader beschouwt. In de midterm review staat, net als in de NVS 2019, de methodiek van de driehoek belangen-dreigingen-weerbaarheid, centraal. Per in de NVS beschreven thema is gekeken naar de ontwikkeling van de dreigingen, risico’s en van de weerbaarheid. Daarbij is ook beoordeeld of de huidige aanpak volstaat, of moet worden bijgesteld. Eind 2022 wordt de totale veiligheidsstrategie opnieuw vastgesteld.