Definities gebruikt in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland

• Accelerationisme - Het extreemrechtse gedachtegoed waarbij het creëren of versnellen van chaos wordt nagestreefd, om zo een rassenoorlog en de vervanging van de democratie door een witte etnostaat te bespoedigen. Zie ook  Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland 52, NCTV, mei 2020.

• Activisme – Pogingen van individuen of groepen om op buitenparlementaire wijze, maar binnen de kaders van de democratische rechtsorde, politieke besluitvorming te beïnvloeden.
• Al Qa’ida gelieerd – Groeperingen, netwerken, cellen of individuen die in contact staan met al Qa’ida, maar niet operationeel worden aangestuurd door kern al Qa’ida. Gelieerde groeperingen met een eigen regionale agenda zijn HTS, AQIM, AQAS, AQIS en al Shabaab.
• Anti-institutioneel – Aanhangers van de anti-institutionele beweging keren zich tegen de overheid en andere instituties, zoals de rechtspraak, de traditionele media en de wetenschap. Deze worden op basis van complottheorieën gezien als onderdeel van een internationaal opererende ‘kwaadaardige elite’, waarmee de Nederlandse bevolking in een staat van oorlog zou verkeren.
• Da’wa – Letterlijk ‘oproep’ tot de islam. Da’wa in een meer klassieke betekenis richt zich op de oproep aan moslims tot naleving van de islam en bekering van ongelovigen tot de islam. Het is een vorm van prediking en zendingswerk. In het jihadisme staat da’wa vooral in het teken van de voorbereiding op de jihad.
• Eenling – Een individu dat geen onderdeel uitmaakt van een terroristische organisatie of hiërarchisch systeem en bij de planning en uitvoering van een aanslag niet extern wordt aangestuurd.
• Extremisme – Het uit ideologische motieven bereid zijn om niet-gewelddadige en/of gewelddadige activiteiten te verrichten die de democratische rechtsorde ondermijnen. Zie ook Zie 'Extremisme' voor meer informatie over de definiëring.
• Extreemlinks – Tot extreemlinks worden onder meer de anarchistische en de marxistische-leninistische stroming gerekend. Antiglobalisme, antikapitalisme en antiliberalisme zijn belangrijke kenmerken. Hierbij houden extreemlinkse activisten zich aan de kaders van de democratische rechtsorde, ondermijnen links-extremisten de democratische rechtsorde en plegen extreemlinkse terroristen op mensenlevens gericht geweld gebaseerd op extreemlinkse opvattingen.
• Extreemrechts – Tot extreemrechts gedachtegoed worden denkbeelden gerekend als vreemdelingenhaat (inclusief: antisemitisme en antimoslims), haat jegens vreemde (cultuur)elementen en ultranationalisme. Hierbij houden extreemrechtse activisten zich aan de kaders van de democratische rechtsorde, ondermijnen rechts-extremisten de democratische rechtsorde en plegen extreemrechtse terroristen op mensenlevens gericht geweld gebaseerd op extreemrechtse opvattingen.
• ISIS – De benaming van de jihadistische groepering die in Syrië en Irak een islamitisch ‘kalifaat’ heeft uitgeroepen en terroristische aanslagen pleegt zowel in de regio als in het Westen. ISIS staat voor Islamitische Staat in Irak en Syrië; de Arabische afkorting is Daesh.
• Jihad – De basisbetekenis in de Koran is ‘een inspanning voor een verdienstelijk doel’. Het heeft in eerste aanleg een ethische betekenis: de mens heeft de goddelijke opdracht zich in te spannen tegen het kwaad in zichzelf. Een tweede betekenis is: zich inzetten voor het belang van de islam en de geloofsgemeenschap. Een derde betekenis is die van de gewapende strijd.
• Jihadisme – Een stroming binnen de politieke islam die op basis van een specifieke invulling van de salafistische leer en op basis van onder meer het gedachtegoed van Sayyid Qutb door middel van een gewapende strijd (jihad) streeft naar een mondiale heerschappij van de islam en daarmee naar de heroprichting dan wel instandhouding van de islamitische staat (kalifaat).
• Jihadist – Aanhanger van het jihadisme.
• Kalifaat – Een islamitische heilstaat, primair gelegen in de regio waar de soennitische islam zijn oorsprong vindt. Op 29 juni 2014 heeft ISIS (tot die tijd ISIL genaamd) een kalifaat uitgeroepen in Syrië en Irak. Aan het hoofd van een kalifaat staat van oudsher de kalief. ISIS-leider Abu Bakr al Baghdadi heeft zichzelf tot kalief benoemd.
• Kern-al Qa’ida – De ‘oude’ al Qa’ida-organisatie die zich ophoudt in het grensgebied van Pakistan en Afghanistan, in contact staat met aan al Qa’ida gelieerde groepen met een eigen regionale agenda en zich profileert als ‘moederorganisatie’ van deze groeperingen.
• Nationaal profiel – De internationale aantrekkelijkheid van Nederland als potentieel terroristisch doelwit. Het gaat daarbij om de perceptie van terroristen ten aanzien van Nederland en niet over de algemene beeldvorming in het buitenland.
• Operative – Een door een terroristische organisatie aangestuurde aanslagpleger, handlanger, ondersteuner of faciliteerder.
• Polarisatie – Het benadrukken van tegenstellingen in de samenleving, met als gevolg dat groepen verder van elkaar verwijderd raken en spanningen toenemen.
• Radicalisering – Een proces van toenemende bereidheid om de uiterste consequentie uit een denkwijze te aanvaarden en die in daden om te zetten. Deze toenemende bereidheid kan leiden tot gedrag dat andere mensen diep kwetst of in hun vrijheid raakt, kan aanleiding zijn voor individuen of groepen om zich af te keren van de samenleving en kan leiden tot het gebruik van geweld.
• Salafisme – Een verzamelnaam voor een spectrum aan fundamentalistische stromingen binnen de soennitische islam die staan voor een terugkeer naar de zuivere islam zoals die in de tijd van de profeet Mohammed en door de vier rechtgeleide kaliefen in de eerste eeuwen daarna is beleden. Aanhangers van het salafisme zijn letterlijk ‘vrome, oprechte voorgangers’ en hanteren een letterlijke interpretatie van de Koran en de ‘traditie’. Een specifieke invulling van de salafistische leer vormt mede de basis van het jihadisme.
• Terreur – Schrikbewind van een staat tegen haar eigen onderdanen, veelal met als doel de macht van de heersende politieke, religieuze of etnische elite te handhaven; in media en elders vaak gebruikt in plaats van ‘terrorisme’.
• Terrorisme – Het uit ideologische motieven plegen van op mensenlevens gericht geweld, dan wel het aanrichten van maatschappij-ontwrichtende zaakschade, met als doel maatschappelijke ondermijning en destabilisatie te bewerkstelligen, de bevolking ernstige vrees aan te jagen of politieke besluitvorming te beïnvloeden.
• Terugkeerder – Een uitreiziger die na verblijf bij een jihadistische groepering in een jihadistisch strijdgebied terugkeert naar het land dat hij voor zijn uitreis verlaten heeft of een ander land dat niet is aan te merken als jihadistisch strijdgebied.
• Uitreiziger – Een persoon die zijn eigen land verlaat om zich aan te sluiten bij een jihadistische groepering in een jihadistisch strijdgbied.
• Weerstand – Weerstand bestaat uit weerbaarheid (kenmerken van de samenleving waaruit weerstand blijkt) en tegenmaatregelen (effecten van maatregelen van de overheid waaruit weerstand blijkt).
• Wilayat – De Arabischtalige benaming van een ‘provincie’ van ISIS, door ISIS als zodanig benoemd. Ook buiten Syrië en Irak heeft ISIS provincies uitgeroepen, zoals in Libië en Jemen.