Dreigingsbeeld NCTV: aanslag in Nederland blijft voorstelbaar
Nieuwsbericht07-05-2020 | 10:00
Een deel van de Nederlandse jihadistische beweging heeft nog steeds de intentie om een terroristische aanslag te plegen. Dat leidt soms zelfs tot concrete plannen. Uit rechts-extremistische hoek komt de mogelijke dreiging van eenlingen. Een terroristische aanslag in Nederland is dus nog steeds voorstelbaar. Daarom blijft het dreigingsniveau op 3 van de 5 staan. Wel is een grootschalige aanslag door de coronacrisis op dit moment minder waarschijnlijk. Dat blijkt uit het 52ste Dreigingsbeeld van de NCTV.
Op 7 mei 2020 is niet de volledige versie van DTN 52 gepubliceerd op deze site. De versie bevatte wel de belangrijkste ontwikkelingen in het dreigingsbeeld. Op enkele plaatsten ontbrak een nadere toelichting. Vandaag, 20 mei 2020, is de volledige versie van DTN 52 op deze website te vinden.
Jihadisme
De belangrijkste terroristische dreiging in Nederland komt nog steeds uit jihadistische hoek. Twee categorieën jihadisten vormen in het bijzonder een bron van zorg. Gedetineerde jihadisten die elkaar negatief kunnen beïnvloeden in de gevangenis. En teruggekeerde uitreizigers, die bij terroristische groepen zijn aangesloten en strijdervaring hebben opgedaan.
DTN nummer 52, mei 2020. Actueel dreigingsniveau: 3
Dreigingsniveau op 3
Een terroristische aanslag is voorstelbaar; de dreiging is aanzienlijk.
Jihadisme vormt de belangrijkste terroristische dreiging in Nederland. Zowel ISIS als al Qa’ida houden onverminderd de intentie om een aanslag te plegen in of tegen westerse landen. Het coronavirus maakt een grootschalige aanslag op dit moment minder waarschijnlijk, omdat het moeilijker is een grote groep mensen te raken.
Dreiging ISIS en al Qa’ida
De dreiging van ISIS en al Qa’ida is afgenomen maar niet verdwenen.
De omvang van ISIS is drastisch teruggedrongen. Het grondoffensief van het Syrisch leger kan voor een nieuwe vluchtelingenstroom naar Turkije zorgen. Jihadistische strijders kunnen zich verplaatsen in de regio.
Jihadistische beweging Nederland
De jihadistische beweging heeft de intentie om geweld te plegen.
Door inspanningen van inlichtingen- en veiligheidsdiensten kan dat in de meeste gevallen worden voorkomen. Van uitreizigers en potentiële (vrouwelijke) terugkeerders kan ook een geweldsdreiging uitgaan.
Salafstische aanjagers
Salafisme als politieke ideologie en salafistische aanjagers vormen een bedreiging voor de nationale veiligheid.
Salafistische aanjagers dragen een antidemocratisch en onverdraagzaam gedachtegoed uit. Zij proberen hun opvattingen op dwingende en soms intimiderende manier op te leggen aan moslims. In hun uitingen via (sociale) media versterken zij het frame van een vooringenomen en onbetrouwbare overheid die erop uit is de democratische rechten van moslims te schenden.
Rechts-extremisme
Een rechts-terroristische aanslag door een eenling in Nederland blijft voorstelbaar.
Offline is de Nederlandse rechts-extremistische scene gefragmenteerd, en is er sprake van zwak leiderschap en verdeeldheid. Eenlingen inspireren zich vooral online.
Polarisatie en anti-overheidssentiment
Diverse thema’s zorgen voor polarisatie in de maatschappij.
Excessen bij protesten dragen bij aan maatschappelijke polarisatie, ook door tegenreacties van dierenrechten-, klimaat- of extreemlinkse activisten. Tegenstanders van 5G betichten de overheid van het in gevaar brengen van volksgezondheid, milieu of privacy. Complotdenkers zien in 5G aanleiding tot brandstichting in zendmasten.
Corona
Jihadisten zien het coronavirus als een goddelijke ingreep. Met verwijzingen naar de pandemie wordt het Westen door zowel ISIS als al Qa’ida terechtgewezen. Nu westerse militairen zijn teruggehaald om in eigen land bij te dragen aan de pandemiebestrijding krijgen jihadisten meer speelruimte. Tegelijk wordt de bewegingsvrijheid van jihadisten belemmerd door de maatregelen die overal in de wereld zijn genomen. De coronadreiging maakt een grootschalige aanslag op dit moment minder waarschijnlijk, omdat het moeilijker is een grote groep mensen te raken.
Extremisme en polarisatie
Ook in dit Dreigingsbeeld worden extremistische en polariserende trends gesignaleerd. Zo vinden er sinds begin april extremistische incidenten plaats bij telecommasten verspreid over Nederland, variërend van sabotage tot brandstichting. Tegenstanders richten zich tegen de overheid, die in hun ogen de volksgezondheid, het milieu of privacy schaadt met de uitrol van 5G. De klimaatdiscussie zorgt voor verdeeldheid in het Nederlandse extreemlinkse landschap. Extreemlinkse en links-extremistische groeperingen die zich oorspronkelijk richtten op andere onderwerpen verbinden het thema klimaat met hun eigen onderwerpen. De extreemlinkse beweging in Nederland is, zeker in vergelijking met landen als Duitsland of Frankrijk, beperkt in omvang en activiteit. Acties beperken zich voornamelijk tot het woord in plaats van de daad.
Wat gebeurt er in Nederland op het gebied van radicalisering en extremisme? En hoe zit het met terroristische dreigingen tegen Nederland? Drie keer per jaar worden die vragen beantwoord in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland: Het DTN.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, de NCTV, stelt het DTN samen op basis van informatie van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, politie, Nederlandse ambassades, en open bronnen zoals media en internet.
De analyse van het DTN wordt vertaald naar een dreigingsniveau: een inschatting van het risico dat Nederland te maken krijgt met een terroristische aanslag.
Bij de start in 2005 waren er vier niveaus. Sinds 2016 zijn het er vijf. Alleen op 18 maart 2019, direct na de aanslag op een tram in Utrecht, is het dreigingsniveau in de provincie Utrecht enkele uren verhoogd naar het hoogste niveau: niveau vijf. De meest recente analyse van het DTN stelt dat de terroristische dreiging in Nederland aanzienlijk is: niveau drie.
Iedereen kan op www.nctv.nl het DTN bekijken en lezen welke ontwikkelingen leiden tot het actuele dreigingsniveau.
