Hieronder een lijst met definities zoals gebruikt in de lokale aanpak radicalisering, extremisme en terrorisme. Het gaat hierbij niet om definities in juridische zin maar werkdefinities.

  • Aandachtsfunctionaris - Een professional werkzaam bij een netwerkpartner, die getraind is op een specifiek onderwerp (zoals radicalisering en extremisme).
     
  • Activisme - Pogingen van individuen of groepen om buitenparlementaire wijze, maar binnen de kaders van de democratische rechtsorde, politieke besluitvorming te beïnvloeden. Zie ook Definities gebruikt in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland. Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen activisme en extremisme. Bij activisme blijft men binnen de kaders van de democratische rechtsorde, bij extremisme gaat men in tegen de principes van de democratische rechtsorde. Benadrukt moet worden dat activisme bij een democratische rechtsorde hoort.
     
  • Afgeschermde en publiek toegankelijke online bronnen - Met publiek toegankelijke online bronnen worden bronnen bedoeld die gepubliceerd of gedeeld zijn en niet zijn voorzien van een vorm van beveiliging. Dit kunnen bijvoorbeeld webpagina’s zijn, maar ook openbare social media accounts of openbare discussiefora. Afgeschermde online bronnen hebben daarentegen een vorm van beveiliging die de pagina of het bestand niet voor iedereen toegankelijk maakt. Voorbeelden zijn privé-accounts op social media en besloten groepen. 

    Zie ook Juridisch kader online onderzoek in publiek toegankelijke bronnen door gemeenten in het kader van de openbare orde. 
     
  • Algoritmen - In de brede zin is een algoritme een set van regels en instructies die een computer volgt om een vraag te beantwoorden. Wanneer we het hebben over algoritmes in het kader van social media gaat het vaak over het aanbieden van content die naar verwachting interessant gevonden wordt door de gebruiker. Dit wordt ook wel een aanbevelingsalgoritme genoemd.

    Zie ook Hoe beïnvloeden algoritmes wat jij op internet ziet?
     
  • Artificial Intelligence (AI) - Onder kunstmatige intelligentie verstaan we systemen die intelligent gedrag vertonen door hun omgeving te analyseren en actie te ondernemen om specifieke doelen te bereiken. In het kader van social media wordt er ook vaak gesproken over Generatieve AI. Dit is een vorm van AI die op basis van door de gebruiker gegeven opdrachten of vragen nieuwe content kan creëren uit bestaande data.

    Zie ook: versterkte dreigingen in een wereld vol kunstmatige intelligentie. 
     
  • Beschermende- en risicofactoren - Beschermende factoren dragen bij aan weerbaarheid tegen extremistische attitudes en gedrag, en focussen op het versterken van positieve factoren. Risicofactoren zijn individuele of sociale kenmerken die een verhoogde kans op bijvoorbeeld radicalisering naar gewelddadig gedrag of extremisme voorspellen. Het gaat daarbij niet alleen om factoren die een individu beïnvloeden maar juist ook om de omgeving van een individu. Hierbij is te denken aan identiteitsontwikkeling, de invloed van familie en vrienden, of het ervaren van onrecht en discriminatie. Zie ook de Nationale Extremismestrategie 2024-2029.
     
  • Desinformatie en misinformatie - Desinformatie is het doelbewust verspreiden van misleidende informatie, vaak met kwade bedoelingen. Desinformatie wordt verspreid om meningen te beïnvloeden, geld te verdienen of schade aan te brengen aan onze samenleving, de democratie of de volksgezondheid. Dit kan een negatief effect hebben op de nationale veiligheid. Desinformatie bestaat niet altijd uit onjuiste informatie. Regelmatig is het juist een combinatie van feiten en verzonnen informatie, of een uit de context getrokken gebeurtenis. De achterliggende gedachte van desinformatie is altijd om mensen te misleiden of schade aan te brengen. Is dit niet de gedachte die achter de informatie zit, dan hebben we het over misinformatie. Misinformatie is valse of misleidende informatie die niet goed begrepen wordt en wordt verspreid zonder schadelijke bedoelingen. De verspreider weet niet dat de informatie niet klopt, maar de effecten kunnen nog steeds schadelijk zijn. Bijvoorbeeld wanneer het bericht wordt gedeeld met vrienden en familie.

    Zie ook: Desinformatie
     
  • Doxing - Het (digitaal) aanbieden of verspreiden van identificerende persoonsgegevens, met de intentie om vrees aan te (laten) jagen, ernstige overlast aan te (laten) doen of de medewerker in zijn ambt of beroep ernstig te (laten) hinderen. Zie ook Rijksoverheid: Handelingskader doxing voor werkgevers. 
     
  • Duiden - Het toetsen van een specifiek signaal en bepalen of het specifieke signaal aanleiding geeft tot zorgen. Deze toetsing kan zowel binnen de eigen organisatie plaatsvinden (bijvoorbeeld in een overleg) als worden neergelegd bij een andere organisatie (bijv. melding bij de politie) of in een specifiek multidisciplinair overleg.
     
  • Echokamer - Een echokamer op social media verwijst naar het principe dat je eigen ideeën bevestigd worden als je je alleen omringt met mensen die op een zelfde manier denken als jij binnen een bepaalde (online) omgeving.
     
  • Extremisme - Het uit ideologische motieven bereid zijn om niet-gewelddadige en/of geweldadige activiteiten te verrichten die de democratische rechtsorde ondermijnen. Zie ook Definities gebruikt in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland.
     
  • Filterbubbel en internet fuik - Doordat op social mediaplatforms gebruik wordt gemaakt van aanbevelingsalgoritmen, wordt er content aan de gebruiker gepresenteerd waarvan verwacht wordt dat de gebruiker deze interessant vind. Het wegfilteren van andere meningen en onderwerpen kan een filterbubbel veroorzaken met eenzijdige content. Dit wordt een ‘filterbubbel’ of ‘fuik’ genoemd.

    Zie ook: Filterbubbel » Gepersonaliseerde zoekresultaten, handig of risico?
     
  • Jihadisme - Een stroming binnen de politieke islam die op basis van een specifieke invulling van de salafitische leer en op basis van het gedachtengoed van Sayyid Qutb door middel van een gewapende strijd (jihad) streeft naar een mondiale heerschappij van de islam en daarmee naar de heroprichting dan wel instandhouding van de islamitische staat (kalifaat). De jihadist is een aanhanger van deze stroming. Zie ook Definities gebruikt in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland.
     
  • Lokaal - Partijen of organisaties die op gemeentelijk schaalniveau opereren. 
     
  • Ondermijning - Het gebruik maken van de maatschappij voor de uitvoer van illegale activiteiten waardoor normen vervagen en het gevoel van veiligheid en leefbaarheid afneemt. Ondermijning is een probleem dat de maatschappij verzwakt en uiteindelijk ontregelt. Zie ook Politie: Wat is ondermijning of Rijksoverheid: Ondermijning. 
     
  • Online radicalisering - Radicalisering  is een proces van toenemende bereidheid om de uiterste consequentie uit een denkwijze te aanvaarden en die in daden om te zetten. Deze toenemende bereidheid kan leiden tot gedrag dat andere mensen diep kwetst of in hun vrijheid raakt, kan aanleiding zijn voor individuen of groepen om zich af te keren van de samenleving en kan leiden tot het gebruik van geweld. Online radicalisering is de invloed die het internet heeft op dit proces. Bijvoorbeeld door online interacties en blootstelling aan online content.
     
  • PGA - De verzamelnaam voor de fase van alle interventies van ketenpartners om een specifiek persoon niet (verder) te laten radicaliseren of te laten re-integreren. Deze richt zich op personen waar mogelijk een (gewelds)dreiging vanuit gaat. 
     
  • Radicalisering - Een proces van toenemende bereidheid om de uiterste consequentie uit een denkwijze te aanvaarden en die in daden om te zetten. Deze toenemende bereidheid kan leiden tot gedrag dat andere mensen diep kwetst of in hun vrijheid raakt, kan aanleiding zijn voor individuen of groepen om zich af te keren van de samenleving en kan leiden tot het gebruik van geweld. Zie ook Definities gebruikt in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland.
     
  • Rechts-extremisme - Het uit ideologische motieven bereid zijn om niet-geweldadige en/of gewelddadige activiteiten te verrichten die de democratische rechtsorde ondermijnen, waarbij een of meer van de volgende denkbeelden centraal staan: racisme en wit superioriteitsdenken, antisemitisme, vreemdelingenhaat (inclusief moslimhaat), haat jegens vreemde (cultuur) elementen en ultranationalisme. Zie ook Definities gebruikt in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland of AIVD: Rechts-extremisme. 
     
  • Signaleren - De wijze waarop een organisatie(onderdeel) eventuele (zorgelijke) signalen detecteert of ontvangt. 
     
  • Soevereinen - Mensen die zich soeverein verklaren keren zich af van de overheid en andere instituties. Hoewel ze veelal een open houding houden richting andere mensen, verspreiden ze wel feitelijke onjuiste verhalen over de, volgens hen, kwade intenties van de instituties. Ook willen ze zelf bepalen of wet- en regelgeving op hen van toepassing is. Zie ook AIVD: Soevereinenbeweging ondermijnt democratische rechtsorde. 
     
  • Terrorisme - Het uit ideologische motieven (voorbereiden van het) plegen van op mensenlevens gericht geweld, of het veroorzaken van maatschappij-ontwrichtende schade, met als doel (een deel van) de bevolking ernstige vrees aan te jagen, maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen en/of politieke besluitvorming te beïnvloeden. Zie ook Definities gebruikt in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland.
     
  • Terroristische content en borderline content -Voorbeelden van terroristische content zijn onder andere materiaal dat terroristische daden verheerlijkt, het plegen van terroristische misdrijven bepleit, een persoon of groep aanspoort tot het plegen of bijdragen aan een terroristisch misdrijf of instructies biedt voor het vervaardigen of gebruiken van explosieven, wapens of gevaarlijke stoffen met als doel terroristische misdrijven te plegen. Indien er sprake is van terroristische online content kan deze op basis van de Verordening Terroristische Online Inhoud en de Uitvoeringswet Terroristische Online Inhoud worden verwijderd.

    Daarnaast is er ook een categorie online content die geen strikt terroristisch karakter kent, maar wel de veiligheid van burgers en instituties kan ondermijnen doordat het aanzet tot haat of opruiing of omdat de content extremistisch gedachtengoed normaliseert. Deze content wordt ‘borderline content’ of ook wel ‘legal yet harmful’ content genoemd.
     
  • Triggerfactoren - Concrete gebeurtenissen die, vaak in combinatie met elkaar, de emmer doen overlopen en die daarmee het proces van radicalisering in gang kunnen zetten, versnellen (of vertragen), maar ook omkeren. Natuurlijk is niet elke gebeurtenis meteen een trigger voor radicalisering. Deze gebeurtenissen vinden bij veel jongeren plaats, maar zij radicaliseren niet. Het hangt onder meer af van de impact van de gebeurtenis. Bijvoorbeeld hoe recent deze heeft plaatsgevonden en of er meerdere van dit soort gebeurtenissen zijn. Zie ook Expertise-unit Sociale Stabiliteit: Triggerfactoren. 
     
  • Veerkracht - Veerkracht draait om het versterken en stimuleren van kansen en positieve ontwikkelingen. Veerkracht stelt mensen in staat om lastige omstandigheden het hoofd te bieden en deze tegemoet te treden, zodat zij hier van kunnen leren, zelfvertrouwen ontwikkelen en hun weg in de samenleving kunnen vinden. Het draait om het versterken en stimuleren van kansen en positieve ontwikkelingen. Zie ook de Nationale Extremismestrategie 2024-2029.
     
  • Versterkingsgelden - Een bedrag, beschikbaar gesteld door de Minister van Justitie en Veiligheid, mede namens de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, voor gemeenten ter financiële ondersteuning voor de lokale aanpak van radicalisering, extremisme en terrorisme. Zie ook Versterkingsgelden gemeenten: extra geld voor lokale aanpak radicalisering, extremisime en terrorisme. 
     
  • Voedingsbodem - Een geheel van (elkaar beïnvloedende) persoonlijke en contextuele factoren die maken of iemand wel of niet vatbaar is voor radicale of extremistische boodschappen en beïnvloeding. Hieronder vallen persoonlijkheidskenmerken, sociale factoren zoals gezinsomstandigheden, de vriendenkring en de sociale status binnen een groep. Maar ook eventuele gevoelens of ervaring van maatschappelijke achterstelling tegenover anderen, zoals discriminatie, kunnen woekeren in de voedingsbodem van radicalisering. Zie ook de Nationale Extremismestrategie 2024-2029.
     
  • Weerbaarheid - Het vermogen om tegenstand of bescherming te bieden aan dreigingen door de kans dat dreigingen zich voordoen te verkleinen, de schade te beperken in het geval dreigingen zich toch manifesteren en adequaat herstel mogelijk maken. Zie ook de Nationale Extremismestrategie 2024-2029.