Audiofragment over Russische invloed op extremistische en terroristische dreiging in Nederland

6. Russische invloed op extremistische en terroristische dreiging in Nederland Dit DTN bevat een themahoofdstuk is over de Russische de invloed op de extremistische en terroristische dreiging in Nederland. Waarom is hiervoor gekozen? De NCTV heeft een signalerende rol met betrekking tot ontwikkelingen die gevolgen kunnen hebben voor de Nederlandse nationale veiligheid. De afgelopen jaren is de statelijke dreiging vanuit Rusland significant toegenomen. Er is daarbij niet alleen sprake van een militaire dreiging, maar ook van activiteiten zoals spionage, fysieke en digitale sabotage en ondermijnende beïnvloeding. Met dergelijke activiteiten wordt geprobeerd om een wig te drijven tussen westerse landen en bestaande tegenstellingen binnen westerse samenlevingen te vergroten. Een deel van de Russische dreiging heeft betrekking op interacties tussen Rusland en westerse anti-institutioneel- en rechts-extremisten. Die interacties zijn relevant voor het DTN, omdat ze gevolgen kunnen hebben voor de extremistische en terroristische dreiging in verschillende westerse landen, waaronder Nederland. Wanneer je het over Rusland hebt, heb je het dan uitsluitend over de Russische overheid? Ja, de Russische overheid en Russische veiligheidsdiensten zijn bij een deel van de interacties betrokken, maar ook andere Russische actoren houden zich ermee bezig. Sommigen hebben duidelijke banden met de overheid, maar andere niet. Er wordt veelal opportunistisch gehandeld en er is lang niet altijd sprake van een gecošrdineerde inzet vanuit de centrale overheid. Er wordt door andere Russische actoren wel regelmatig gehandeld op een manier die in lijn is met de belangen van de overheid. Omdat de interacties voor de Russische overheid onderdeel zijn van een veel bredere strategie van ondermijning, richt men zich daarbij niet alleen op anti-institutioneel- en rechts-extremisten. Het initiatief voor interactie ligt overigens lang niet altijd bij Russische actoren, maar gaat ook van de extremisten zelf uit. Waar moeten we precies aan denken bij die interacties, kun je daar wat voorbeelden van geven? Anti-institutioneel- en rechts-extremisten zoeken steun vanuit Rusland en ontvangen die ook, onder meer in de vorm van financi‘le middelen, kennis, contacten en hulp bij de verspreiding van extremistische desinformatie. Dit zien we vooral in het buitenland. De leden van de Reichsburgerbewegung die in Duitsland een staatsgreep voorbereidden, probeerden banden aan te gaan met Russische diplomaten en voerden daar ook daadwerkelijk gesprekken mee. Daarnaast ondersteunde Rusland de afgelopen jaren onder meer een soevereinenbeweging in Texas. De rechts-terroristische organisatie "The Base", waarvan de leider al jaren in Rusland woont, roept via sociale media op tot doelgerichte moordaanslagen en aanvallen op vitale infrastructuur in Oekraïne. Onder personen die Rusland rekruteert om sabotageacties uit te voeren in het kader van hybride conflictvoering bevinden zich soms ook rechts-extremisten. Zij worden bijvoorbeeld gerekruteerd door oproepen te plaatsen in rechts-extremistische chatgroepen. Rusland biedt ook een veilige haven aan westerse rechts-extremistische en rechts-terroristische groeperingen en hun leiders. De Russische overheid staat bovendien toe dat Russische rechts-extremisten paramilitaire training aanbieden aan westerse rechts-extremisten. Ook radicaal-rechtse politici in westerse landen worden benaderd en ondersteund. Zij worden betaald om Russische narratieven te verspreiden en het politieke debat in Europa te be•nvloeden. En zo zijn eigenlijk nog een hele reeks andere voorbeelden kunnen noemen. Welke gevolgen hebben de interacties tussen Russische actoren en anti-institutioneel- en rechts-extremisten voor onze nationale veiligheid? Interacties tussen Russische actoren en anti-institutioneel- en rechts-extremisten komen in ons land minder vaak voor dan in een aantal andere westerse landen. Vooralsnog is de directe impact van het fenomeen op de Nederlandse nationale veiligheid dan ook relatief beperkt in vergelijking met die andere landen. Toch vinden wij het belangrijk om hier aandacht voor te vragen. De interactie tussen Rusland en aanhangers van extremistische bewegingen in het buitenland heeft, vanwege het transnationale karakter van die bewegingen, echter wel uitwerkingen in Nederland. Er is sprake van een ondermijnend effect op de sociale en politieke stabiliteit en de democratische rechtsorde. Het fenomeen kan ook de extremistische en terroristische dreiging die van anti-institutionele en rechts-extremistische bewegingen uitgaat vergroten, maar in Nederland is daar nog geen sprake van. Wel kan de Russische verspreiding van extremistische complottheorie‘n en desinformatie in Nederland bijdragen aan de normalisering, legitimering en verdere verspreiding van extremistische ideologie‘n, waardoor ook hier op termijn de extremistische en terroristische dreiging zou kunnen toenemen.