Ga direct naar inhoud

Update Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie COVID-19 (nr. 32)

Dit is een nieuwsbrief van het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie. Deze nieuwsbrief verschijnt wekelijks en indien nodig vaker. Je vindt hier de laatste stand van zaken van de nationale communicatieaanpak rond het coronavirus.

Communicatieaanpak Alleen Samen

Alleen samen krijgen we corona onder controle. In Nederland willen we met intensieve en activerende communicatie bijdragen aan de aanpak van het coronavirus. Dat vraagt om eenduidige en duidelijke informatie, handelingsperspectieven en betekenisgeving. We sluiten zoveel mogelijk aan op de (informatie)behoeften en de gevoelens die er leven.

Daarom werken we samen: alle departementen en andere onderdelen van de Rijksoverheid werken samen. Regionale overheden (veiligheidsregio’s, gemeenten, GGD’s) zijn nauw aangesloten en worden zo goed mogelijk ondersteund in hun communicatie.

Heb jij een communicatieaanpak, een case, verhaal of iets anders gerelateerd aan communicatie rondom COVID-19 dan delen we dat graag via deze nieuwsbrief. Laat het ons weten via communicatiecovid@minjenv.nl.

Beeld: ©Rijksoverheid

Actualiteiten

  • Openingsplan: stap voor stap meer mogelijk
    We snakken naar een samenleving zonder coronamaatregelen. Het kabinet heeft daarom een openingsplan gemaakt. Het veilig openen van de samenleving gaat stap voor stap. Dit kan alleen als er minder mensen met corona in het ziekenhuis worden opgenomen. Het is ook belangrijk dat iedereen zich aan de basisregels houdt. Handen wassen, afstand houden en thuisblijven en testen bij klachten voorkomt besmettingen. Zo kan er sneller meer.

  • Hou (afstand) van elkaar!
    Nu het mooier weer wordt, trekken steeds meer mensen erop uit. Om mensen op een positieve manier te herinneren aan afstand houden, zijn er speciale posters/digitale abri's ontwikkeld. Gemeenten kunnen deze ophangen of inzetten op drukke plekken. En verspreiden via sociale media.

    Er zijn verschillende thema’s, zo is er een algemene poster, maar ook één voor Koningsdag (chill als een koning). Er is een poster speciaal voor wandelgebieden (geniet van je ommetje) en een voor bijvoorbeeld in het park (geniet van je vrije dag). Met dank aan onze collega’s van de gemeente Amsterdam voor het delen van hun campagnemateriaal.

    Download het eerste deel van de posters hier. Volgende week verschijnt deel twee.

Communicatiemiddelen

Recent zijn de volgende visuals aangepast of nieuw gemaakt:

Communicatie basisregels

Om besmettingen te voorkomen blijft het van belang dat we ons aan de basisregels houden. Steeds meer mensen worden door vaccinatie beschermd tegen het coronavirus. Maar er worden nu ook nog steeds mensen ziek. De basisregels helpen om besmetting van jezelf en anderen met het coronavirus te voorkomen. Ook als je al gevaccineerd bent. Als we onze handen wassen, 1,5 meter afstand houden, en thuisblijven en testen bij klachten, worden er minder mensen besmet. Zo is er sneller weer meer mogelijk.
Vanuit de Rijksoverheid zetten we via een crossmediale aanpak diverse middelen over de basisregels zo breed mogelijk in. Om het bereik te vergroten verzoeken wij de gemeenten en veiligheidsregio’s deze middelen vooral ook lokaal in te zetten. 

In de toolkit vind je onder andere:

  • Animatievideos
  • Online banners en een social post met verdiepende informatie
  • Online videos
  • Posters, digitale abris en social posts in verschillende relevante thema’s 

Communicatie coronavaccinatie

  • De Coronavaccinatie Talkshow
    Welke vaccins zijn er nu allemaal en hoe goed beschermen zij tegen het coronavirus? Kan ik kiezen welk vaccin ik krijg? En welke bijwerkingen kan ik verwachten als ik geprikt ben? In  De coronavaccinatie talkshow onder leiding van presentator Daphne Bunskoek beantwoorden Marjolein van Egmond, hoogleraar immunologie, Huisarts Roy Beijaert , Ton de Boer van het CBG en Hans van Vliet, Programmamanager COVID-vaccinatieprogramma bij het RIVM belangrijke vragen over de Coronavaccinatie. 

Campagnes

  • Deelcampagne Ramadan
    Van dinsdag 13 april tot en met woensdag 12 mei is de maand Ramadan. Ook tijdens de maand Ramadan is het belangrijk dat de basismaatregelen worden nageleefd. Dit willen we op een positieve manier communiceren door te vertellen wat er juist wél kan om het sociale aspect van de Ramadan te behouden. Op FunX loopt een radiocommercial waarin jongeren vertellen hoe zij dit jaar de Ramadan beleven. Daarnaast is een video gemaakt met dezelfde insteek die wordt verspreid via doelgroepgerichte media. De video’s mogen gedeeld worden.
    Download hier de full HD versie met Nederlandse, Turkse en Arabische ondertiteling
    Download hier compressed versies met Nederlandse, Turkse en Arabische ondertiteling
    Download hier de versie geschikt voor Instagram en Tiktok zonder ondertiteling
  • Studentensportcampagne
    Jongeren krijgen steeds meer vrijheden als het aankomt op sporten. Ook voor, tijdens en na het sporten is het van belang dat de basismaatregelen worden nageleefd. In samenwerking met Studentensport Nederland is een contentgenerator gemaakt. Met de slogan ‘’alleen samen zorgen we dat we kunnen blijven sporten” willen we jongeren motiveren om ook tijdens het sporten de basismaatregelen na te leven. Met de contentgenerator kunnen sportverenigingen hun eigen beeldmateriaal en logo uploaden, zodat ze een gepersonaliseerde social post kunnen maken. Via deze link kan je zelf een uiting maken en plaatsen op social met de hashtag #AlleenSamen. Ter verificatie dien je eenmalig een account aan te maken. Daarna kan je direct een uiting maken en delen. De contengenerator gaat op 15 april live.
  • Jongerencampagne Samen niet stuk
    Met Samen niet stuk willen we jongeren inspireren en activeren om iets voor een ander te doen en daarmee samen deze tijd door te komen. VICE schrijft meerdere advertorials met inspirerende verhalen van jongeren die zich juist in deze coronatijd inzetten voor een ander. Ook Glamour en Cosmopolitan gaan inspirerende verhalen van jongeren delen. Tot slot heeft SLAM! deze periode een Serenade Service. Luisteraars kunnen iemand in het zonnetje zetten die zich in coronatijd heeft ingezet voor een ander. De mooiste acties worden beloond met een persoonlijke serenade die live in het Avondcircus gegeven wordt. Voor degene die niet in de show komen is er ook de mogelijkheid om online op de actiepagina van SLAM! met de serenade generator een eigen serenade te maken.
  • Deelcampagne quarantaine
    De campagnes gericht op jongeren staan nog steeds live. De Coronaconflict campagne (www.coronaconflict.nl) en #ffvolhouden, in samenwerking met jongerenwerkers organisatie BV Jong. We zien voor Coronaconflict dat steeds meer jongeren hun conflict delen en hier advies op vragen via de Instagram pagina. Hier zit een fulltime webcare team achter die alle vragen snel beantwoordt. Bij de #ffvolhouden campagne blijven verschillende filmpjes binnenkomen, die jongeren zelf maken om te laten zien hoe zij met quarantaine omgaan.
  • Flyer in begrijpelijke taal
    Voor de lage SES doelgroep is een flyer in begrijpelijke taal ontwikkeld. Deze ligt inmiddels bij Voedselbanken door heel Nederland. Aan verdere verspreiding wordt gewerkt.
  • Filmpjes ‘quarantaine’ en ‘thuisbesmetting’ in Arabisch
    Ook zijn er filmpjes geproduceerd, speciaal voor de Arabisch sprekende doelgroep, met onderwerpen ‘quarantaine’ en ‘thuisbesmetting’. Deze zijn eind maart in doelgroep-specifieke media verspreid.

Uit de regio

  • Maaksamenruimte.nl: Handreiking drukte en gedrag in de binnenstad
    Het moment dat de lockdown eindigt en versoepelingen mogelijk lijken nadert snel. En daarmee ook de vraag: hoe gaan mensen zich na de lockdown gedragen in de openbare ruimte? Welk gedrag kunnen we verwachten in de winkelstraten, parken of op het terras? Werken de oude maatregelen om 1,5 m afstand te houden en drukte te vermijden nog voldoende of zijn ze aan vernieuwing toe? In de handreiking drukte en gedrag in de binnenstad (PDF) lees je de belangrijkste inzichten in de vorm van do’s en don’ts die de Gemeente Nijmegen en Maaksamenruimte.nl ophaalden tijdens hun in maart georganiseerde bijeenkomst over toenemende drukte in de buitenruimte. 
  • Rotterdam: houd je aan de maatregelen tijdens de ramadan
    In samenwerking met de Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond (S.P.I.O.R) heeft de gemeente Rotterdam een filmpje ontwikkeld dat jongeren moet stimuleert zich ook tijdens de maand Ramadan aan de coronamaatregelen te houden. Bekijk de video op YouTube.
  • Amsterdam: Campagne testbereidheid
    Om de testbereidheid bij mensen uit Nieuw-West en Zuidoost te verbeteren ontwikkelden de GGD en gemeente Amsterdam een nieuwe campagne, met sleutelfiguren uit de doelgroepen als boodschapper (o.a. voorganger van een kerk, jongerencoach en chirurg). In de campagne komt deze sleutelfiguur uit een testlocatie en vertelt waarom hij zich heeft laten testen. De campagne speelt in op de opgehaalde belemmeringen van de doelgroep: angst, risicoperceptie en gedoe en koppelt dezenaan het gewenste handelingsperspectief. De campagne gaat ook in op de gedragsbepalers die de doelgroep beïnvloeden: zelfbeeld, emoties en sociale omgeving, waarbij technieken zijn toegepast die inspelen op weerstand, identiteit en sociale beïnvloeding.
    De gemeente heeft tvspots, radiospots, social ads en abri’s ingezet. De campagne is ook te horen en te zien op lokale radio en tv-zenders zoals: AT5, Salto tv, radio NH, FunX, radio Salto, Caribbean radio en Radio ZO. De campagne loopt tot 10 mei.

Onderzoek, monitoring en analyse

Omgevingsanalyses NKC (10 apr – 14 apr) 

  • De aanloop naar de persconferentie wordt gekenmerkt door veel publieke discussie over de versoepelingen voor buitenruimtes, die vorige week aanstaande leken na het uitgelekte openingsplan maar na waarschuwingen uit vooral medische hoek uiteindelijk toch te vroeg worden geacht door het kabinet. Dit tot frustratie van de G4-burgemeesters, die echter niet het gehele Veiligheidsberaad achter hun standpunt hebben en ook de medici blijken het onderling niet eens: diverse ziekenhuizen en prominente medici als Gommers en Kuipers zien wel wat in het heropenen van buitenlocaties en wijken daarmee af van de lijn van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, die juist opgelucht is dat de versoepelingen vooralsnog niet doorgaan.
  • Ook online wordt er veel gediscussieerd of het verstandig is om te versoepelen, met een wat grotere en meer vocale groep die daarvan voorstander is, maar waar wel eensgezindheid over heerst is het gebrek aan een eenduidige lijn in de communicatie over de maatregelen. Volgens I&O Research, dat een peiling hield over de lockdown, heerst daar ook onder de respondenten een ‘groot gebrek aan begrip’ voor.
  • In diverse media zijn (communicatie-)deskundigen vooral kritisch over het steeds weer schetsen van perspectieven, die vervolgens niet na kunnen worden gekomen, iets wat ook een grote frustratie is op sociale media. Er is zowel onder journalisten en op sociale media dan ook de nodige verbazing dat er op de persconferentie opnieuw datums worden genoemd en dat het kabinet – zoals kranten het omschrijven – zo opnieuw de ‘eigen teleurstelling lijkt te organiseren’. Online heerst aanhoudend een sfeer van ‘eerst zien en dan geloven’ en vraagt men zich af hoe lang dit keer wordt vastgehouden aan het stappenplan.
  • Dat wordt mede ingegeven door het nieuws dat de uitrol van het Janssen-vaccin voorlopig is uitgesteld in Europa, wat door media als een potentiële nieuwe tegenvaller voor het vaccinatieprogramma wordt gezien na de eerdere prikstop met AstraZeneca. Op sociale media heerst er onbegrip dat er tot zo’n rigoureuze stap wordt overgegaan, op basis van een relatief klein aantal meldingen van potentiële bijwerkingen in de VS.
  • De oproep om toch vooral snel te prikken, prikken, prikken komt ook aan de orde in relatie tot de vele pilots met toegangstesten en fieldlabs, die al zijn gehouden en nog op de rol staan. Daarbij wordt steeds vaker verwezen naar het enorme kostenplaatje, waarover sociale media vooral ontploffen nadat Follow the Money meldt dat er amper toezicht is op de 925 miljoen euro die hiermee gepaard gaat. ‘Had dit geld niet beter uitgegeven kunnen worden aan meer vaccins, een betere uitrol van vaccinaties of anders IC-bedden?’, zo is het sentiment. Het zal, naast de heropening van Nederland en het vaccinatiebeleid, een van de grote kwesties in het Kamerdebat worden deze week.

Peiling: draagvlak versoepelingen en toegangstesten
Op 7 tot en 8 april 2021 is een verkorte extra meting van de campagne-effectmonitor over corona uitgevoerd onder n=622 Nederlanders van 12 jaar of ouder. deelgenomen aan het onderzoek. Doel van deze meting was onder andere om de verwachtingen en het sentiment over eventuele versoepelingen en het vertrouwen in toegangstesten in kaart te brengen. 

Belangrijkste resultaten:

  • Men verwacht dat de opheffing van de avondklok de eerste versoepeling zal zijn, gevolgd door de bezoekregeling. Dit zijn zeer gewenste versoepelingen.
  • Men vindt de maatregel dat je drukte moet vermijden minder effectief dan 3 weken geleden.
  • Het zelftesten wordt door minder dan de helft van de Nederlanders als effectieve maatregel gezien.
  • Men is overwegend positief over toegangstesten als tijdelijke maatregel om sneller meer te kunnen openen.
  • De helft vindt het huidige maatregelenpakket goed, de andere helft is verdeeld over of er meer of minder maatregelen nodig zijn.
  • Er is een toename in zorgen over het vaccinatiebeleid en of de overheid de juiste maatregelen neemt ten opzichte van vorige week. 

Voor wie is deze nieuwsbrief?

We willen alle communicatieprofessionals die zich binnen de (semi)overheid bezighouden met het coronavirus informeren over de laatste stand van zaken van de nationale communicatieaanpak. Dit zijn departementen, relevante uitvoeringsorganisaties, veiligheidsregio’s, gemeentes en GGD’en.

Aanmelden 

U kunt zich aanmelden voor de update NKC via de website van de NCTV.