Update Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie COVID-19 (nr. 41)

Dit is een nieuwsbrief van het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie. Deze nieuwsbrief verschijnt wekelijks en indien nodig vaker. Je vindt hier de laatste stand van zaken van de nationale communicatieaanpak rond het coronavirus.

Communicatieaanpak Alleen Samen

Alleen samen krijgen we corona onder controle. In Nederland willen we met intensieve en activerende communicatie bijdragen aan de aanpak van het coronavirus. Dat vraagt om eenduidige en duidelijke informatie, handelingsperspectieven en betekenisgeving. We sluiten zoveel mogelijk aan op de (informatie)behoeften en de gevoelens die er leven.

Daarom werken we samen: alle departementen en andere onderdelen van de Rijksoverheid werken samen. Regionale overheden (veiligheidsregio’s, gemeenten, GGD’s) zijn nauw aangesloten en worden zo goed mogelijk ondersteund in hun communicatie.

Heb jij een communicatieaanpak, een case, verhaal of iets anders gerelateerd aan communicatie rondom COVID-19 dan delen we dat graag via deze nieuwsbrief. Laat het ons weten via communicatiecovid@minjenv.nl.

Beeld: ©Rijksoverheid

Actualiteiten

  • Nieuwe toolkits en keuzehulptool coronavaccinaties
    Het ministerie van VWS heeft een aparte toolkit ontwikkeld met informatiemateriaal voor specifieke doelgroepen. Dit om je nog makkelijker toegang te geven tot de communicatiemiddelen die we maken om onder andere anderstaligen, mensen met een migratieachtergrond en laaggeletterden te informeren over vaccineren.

    Naast de toolkit voor specifieke doelgroepen heeft VWS ook een toolkit ontwikkeld met materiaal van ‘derden’. Materiaal van gemeenten, GGD-en en andere organisaties die bezig zijn met informeren over vaccineren. Mooie filmpjes van gemeente Amsterdam, visuals van GGD Utrecht of posters van het Rode Kruis en nog veel meer. We hopen je hiermee te inspireren. Je kunt de materialen inzetten voor je eigen communicatie. Zo hoeven we niet allemaal het wiel uit te vinden. 

    Keuzehulptool
    Twijfelt iemand nog om zich wel of niet te laten vaccineren? Verwijs hem/haar dan naar de keuzehulptool: coronavaccinatie-keuzehulp.nl

    Kijk voor meer informatie over vaccineren op www.coronavaccinatie.nl. Heb je vragen of wil je materiaal delen in de toolkit voor derden? Mail het materiaal naar dc.dil@minvws.nl.
     
  • Nieuwe functionaliteit coronadashboard
    Vanaf deze week is op het coronadashboard een overzicht te vinden van de mogelijke situaties waarin mensen besmet zijn geraakt met het coronavirus. Op basis van informatie uit het bron- en contactonderzoek van de GGD maakt de functionaliteit onderscheid in acht mogelijke situaties. Ook is in de nieuwe functionaliteit het percentage van alle gemelde besmettingen in een veiligheidsregio te zien in relatie tot de situatie waarin het virus mogelijk is opgelopen. 
commercial stap 2 openingsplan

Communicatiemiddelen

Communicatie coronavaccinatie

  • Minicampagne desinformatie
    Iedereen mag zelf beslissen over coronavaccinatie. Dat kan alleen met betrouwbare informatie. Op nieuwssites, social media en forums staan veel berichten over coronavaccinatie. Sommige zijn te vertrouwen, andere berichten zijn niet goed onderbouwd of zijn (opzettelijk) misleidende verhalen. Het verschil met betrouwbare berichten is soms moeilijk te zien. Hoe weet je nu welke informatie je moet geloven of vertrouwen? Daarom is het goed om misleidende berichten op tijd te herkennen.
     Om mensen bewust te maken dat er veel (informatie) rondom coronavaccinatie speelt, lanceert het ministerie van VWS een minicampagne die bestaat uit: 
     -    Een aangescherpte ‘Laat je informeren’-pagina op coronavaccinatie.nl. Met meer over desinformatie: wat is het, hoe werkt het, waarom geloven we in nepnieuws, hoe herken je desinformatie en hoe check je een bericht. Deze pagina gaat in op onderwerpen waar vragen over zijn en laat experts aan het woord. Daarnaast we maken de lezer mediawijs met tips voor het pre-bunken en de-bunken van desinformatie, waarvoor we de verschillende bronnen gebruiken.
    -    Een animatie die bewust maakt van de hoeveelheid aan informatie over vaccineren en het belang van je goed laten informeren om de eigen mening te vormen: Welke informatie over coronavaccinatie kun je vertrouwen? | Coronavaccinatie - YouTube
    -    Een blogartikel op coronavaccinatie.nl over desinformatie: Wat is het en hoe kun je het pre-bunken? In dit artikel komt ook de desinformatiegame op slechtnieuws.nl aan bod. Tijdens het spelen kruip je in de huid van iemand die met nepnieuws de boel eens even lekker
         opschudt. Waar begin je en hoe creëer je zo veel mogelijk onrust? Met allerlei trucs en tactieken verdien je punten. Zo leer je hoe desinformatie ‘werkt’ en zul je het in het echt ook sneller herkennen.
    -    Een post op onze social kanalen over het spelen van de desinformatie-game op slechtnieuws.nl.

Beeld: ©VWS

Campagnes

  • Deelcampagne reizen naar het buitenland
    Doordat steeds meer mensen gevaccineerd zijn en het aantal coronabesmettingen afneemt, is er steeds meer mogelijk op het gebied van reizen naar het buitenland. Om onbezorgd op vakantie te kunnen gaan, is het belangrijk om vooraf alle belangrijke reisinformatie te checken. Dat kan op nederlandwereldwijd.nl/wijsopreis en in de Reisapp. Het EU Digitaal Corona Certificaat (DCC) maakt het mensen vanaf 1 juli makkelijker om binnen de Europese Unie te reizen. In Nederland wordt hiervoor de CoronaCheck app uitgebreid.

    Momenteel worden er diverse middelen ontwikkeld die ondersteunen bij de vragen die Nederlanders hebben over het afreizen, verblijven en terugkeren uit het buitenland door het eenvoudig en eenduidig aanbieden van de veelheid aan publieksinformatie, regels en handelingsperspectieven. Zoals een TV spot, een radiocommercial, visuals en een optimalisatie van de informatie op rijksoverheid.nl/reizen en nederlandwereldwijd.nl/wijsopreis.  

    In alle uitingen wordt doorverwezen naar nederlandwereldwijd.nl/wijsopreis, de Reisapp en de CoronaCheck-app. Naar verwachting kunnen de verschillende uitingen eind volgende week worden gedeeld en verspreid.

  • EK voetbal 
    Van 11 juni t/m 11 juli is het EK voetbal. Een evenement waarbij mensen vaak samenkomen om de wedstrijden te kijken. Om mensen ervan bewust te maken dat ook bij het voetbal kijken het belangrijk blijft de basisregels na te leven, zijn er uitingen ontwikkeld in verschillende formaten die o.a. op social, print en als abri kunnen worden ingezet. Download hier de uitingen met een 1.5 meter thuisopstelling en download hier de uitingen met 1.5 meter op het shirt. Tot slot vind je hier een EK social en abri uiting, met dank aan onze collega’s van de gemeente Amsterdam. De uitingen mogen gebruikt worden. Daarnaast heeft SLAM! voor jongeren een radiocommercial gemaakt, waarin wordt opgeroepen om ook tijdens het voetbal kijken 1.5 meter afstand van elkaar te houden. De radiospot loopt van 2 juni t/m 11 juli.  
  • Jongerencampagne “Daarom test ik”
    Vanaf 7 juni zijn alle middelbare scholen in Nederland weer verplicht open. Onderzoek heeft uitgewezen dat dat verantwoord is mits leerlingen en onderwijzend personeel twee keer per week zelftesten. Alle middelbare scholen zijn inmiddels voorzien van voldoende (gratis) zelftesten. Om het belang van het gebruik van zelftesten bij leerlingen onder de aandacht te brengen, is op 1 juni de online campagne #Daarom test ik gestart. In deze campagne motiveren jongeren waarom zij individueel de keuze maken om gebruik te maken van zelftesten. De jongeren op deze uitingen zijn echte leerlingen die door een onafhankelijk bureau zijn geïnterviewd. Naast uitingen op Instagram, Facebook, Snapchat, TikTok, scholieren.com en schoolboards zijn er ook posters beschikbaar die scholen zelf kunnen downloaden en printen om op school op te hangen. 
    Link voor directe download A3 posters: DaarDoeIkHetVoor_OCW_A3_Print.pdf (lesopafstand.nl)
    Link voor directe download socials en schoolboards: https://we.tl/t-CrZOikekv3
  • Koepelcampagne Alleen Samen – 3e stap openingsplan
    Sinds 5 juni is stap 3 van het openingsplan van kracht. Met de campagne willen we het publiek informeren over de nieuwe versoepelingen, waaronder het (onder voorwaarden) opengaan van musea, horeca en bioscopen en het verhogen van de groepsgrootte naar max 4 personen. Daarbij blijven we op het belang van het naleven van de basisregels wijzen. De campagne is gestart op 5 juni met tv, radio, Spotify en online video. Bekijk hier de televisiecommercial. De campagne over de 4e stap van het openingsplan is in ontwikkeling.
  • Deelcampagne jongeren basisregels 
    Jongeren worden als laatste uitgenodigd om zich te laten vaccineren. We willen daarom bij hen nogmaals benadrukken hoe belangrijk het is om 1,5 meter afstand te houden en drukte te vermijden. Belangrijk daarbij is dat jongeren zich bewust zijn van het besmettingsgevaar. Dit gaan we o.a. doen door het delen van ervaringsverhalen van jongeren die corona hebben gehad en daar erg ziek van zijn geworden. We geven een positief handelingsperspectief mee, zodat jongeren weten wat ze kunnen doen om dit te voorkomen. In Vogue vertelt Sanne hoe het is om ziek te zijn door corona.
  • Extra online inzet animatie over zelftesten 
    Sinds maandag 10 mei is er extra online media-inzet om de animatievideo over zelftesten onder de aandacht te brengen, via Facebook, Instagram en YouTube. Het filmpje is te bekijken via YouTube. Meer informatie over zelftesten vind je op www.rijksoverheid.nl/zelftest.
  • Koepelcampagne Alleen Samen – Basisregels
    De animatie Besmettingsrisico is verlengd tot en met juni. We zetten deze in op Youtube en uitgesteld kijken. In de toolkit vind je alle campagne-uitingen en andere middelen over de basisregels. 
  • Koepelcampagne Alleen Samen: testen en quarantaine
    Per 1 juni is de wet quarantaineplicht geldig. Hiervoor is een gerichte communicatie-aanpak over quarantaine en reizen in ontwikkeld. De hoog risicogebieden en zeer hoog risicogebieden vallen beide onder de kleurcode oranje. Met de quarantaineplicht die van toepassing is op reizigers uit zeer hoogrisicogebieden, de quarantaineverklaring en de negatieve testuitslag is een informatieve stijl wenselijk. De Quarantaine Reischeck helpt bij het inzichtelijk maken van de actuele quarantaine- en testrichtlijnen per risicogebied bij (terug)komst in Nederland. Op rijksoverheid.nl/quarantaineplicht en government.nl/mandatoryquarantine is de benodigde quarantaineverklaring beschikbaar als invulbare pdf. Het team is druk bezig met de digitale versie van de quarantaineverklaring. 
  • Deelcampagne CoronaConflict
    Specifiek voor jongeren hebben is de campagne CoronaConflict ontwikkeld. De pagina Coronaconflict.nl is geoptimaliseerd voor mobiele devices. De campagne was eerst vooral gericht op thuisblijven (quarantaine) en is nu uitgebreid met uitingen over testen. Deze jongerencampagne speelt actief in op de aarzelingen en weerstanden bij jongeren, zonder daar direct een oordeel aan te verbinden. Dat blijkt bij deze doelgroep effectief.
Banner Daar doe ik het voor
Beeld: ©Rijksoverheid

Uit de regio

  • Utrecht: doorvertaling basismaatregelen met zomers tintje  
    De gemeente Utrecht heeft een zomerse doorvertaling laten maken van de campagne basismaatregelen, om hier ook in de komende maanden extra aandacht voor te blijven vragen. De uitingen zijn onder andere te zien in het straatbeeld, bij supermarkten, kappers, horeca, sportverenigingen en bioscopen. De gemeente past per openingsstap de uitingen aan. Deze en andere uitingen zijn verzameld in de digitale toolkit die regelmatig vernieuwd en aangevuld wordt.
Overzicht van verschillende middelen in de toolkit basismaatregelen
Beeld: ©Gemeente Utrecht

Onderzoek, monitoring en analyse

  • Omgevingsanalyses NKC (9 juni – 16 juni)

    -    De geluiden in de media en op social media waren afgelopen week overwegend positief. De besmettingscijfers bleven dalen, en ook in de ziekenhuizen gaat het goed. Op 13 juni schrijven media opgewekt over het nieuws dat het aantal besmettingen voor het eerst sinds september vorig jaar onder de signaalwaarde van 7 besmettingen per 100.000 inwoners ligt. 
    -    Op 14 juni werd bekend dat het kabinet de volgende versoepelingen eerder wil laten ingaan. Volgens nieuwsmedia wil het kabinet het land daarmee vanaf 26 juni ‘grotendeels van het slot halen’. Op social media zijn mensen blij met de nieuwe versoepelingen, maar vragen sommigen zich wel af of de dalende cijfers niet meer te maken hebben met het mooie weer, dan met de oplopende vaccinatiegraad. Door enkele media wordt een kanttekening geplaatst bij de versoepelingen, waarbij vooral wordt verwezen naar de opkomst van de delta-variant in het Verenigd Koninkrijk. 
    -    De afgelopen week klinkt er op social media steeds meer kritiek op de mondkapjesplicht. De roep om afschaffing lijkt versterkt te worden door berichten over dalende besmettingscijfers en naar voren gehaalde versoepelingen. Ook nieuwsmedia speculeren over een mogelijk einde van de mondkapjesplicht. Uit een peiling van het Hart van Nederland panel blijkt dat 72% eerder af wil van de mondkapjesplicht, terwijl slechts 11% sneller af wil van de 1,5 meter en 10% van het thuiswerken. Minister de Jonge heeft inmiddels aangegeven dat de mondkapjesplicht misschien over een week verdwijnt. 
    -    Reizen en de aanstaande zomervakantie blijven de gemoederen bezighouden. Op social media zorgen de verschillende regels en kleurcodes voor veel discussie. Diverse media publiceren overzichtsartikelen waarin ze de regels per land uiteenzetten. Daarbij wordt benadrukt dat die nog kunnen veranderen, ook met de komst van het Europese digitale coronacertificaat. Ook leven er nog steeds vragen over het gele boekje. Terwijl de Nederlandse overheid heeft aangegeven dat gele boekjes geen ‘reispas’ zijn, heeft Frankrijk inmiddels aangegeven het gele boekje wel te accepteren als vaccinatiebewijs.
    -    De (social) media storm rondom de omstreden ‘mondkapjesdeal’ is nog niet gaan liggen. De Tweede Kamer wil dat Sywert van Lienden en zijn zakenpartners het geld dat ze verdiend hebben met de mondkapjesdeal terugstorten. Een motie van DENK leider Azarkan hierover werd met een ruime meerderheid aangenomen. Op social media krijgt Azarkan daar veel lof voor. Volgens Follow the Money wist een topambtenaar bij VWS daarnaast dat Van Lienden loog over zijn samenwerking met KLM voor een luchtbrug met China voor het invliegen van mondkapjes.

  • Resultaten peiling versoepelingen, zorgen en plannen (week 23-2021)
    Van 8 tot en met 10 juni 2021 is een verkorte extra meting van de campagne-effectmonitor over corona uitgevoerd. Doel van deze meting was om in kaart te brengen wat de verwachtingen zijn ten aanzien van versoepelingen, de zorgen die er leven en 
    de plannen voor reizen en het volgen van het EK voetbal. 

Voor wie is deze nieuwsbrief?

We willen alle communicatieprofessionals die zich binnen de (semi)overheid bezighouden met het coronavirus informeren over de laatste stand van zaken van de nationale communicatieaanpak. Dit zijn departementen, relevante uitvoeringsorganisaties, veiligheidsregio’s, gemeentes en GGD’en.

Aanmelden 

U kunt zich aanmelden voor de update NKC via de website van de NCTV.