Update Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie COVID-19 (nr. 38)

Dit is een nieuwsbrief van het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie. Deze nieuwsbrief verschijnt wekelijks en indien nodig vaker. Je vindt hier de laatste stand van zaken van de nationale communicatieaanpak rond het coronavirus.

Communicatieaanpak Alleen Samen

Alleen samen krijgen we corona onder controle. In Nederland willen we met intensieve en activerende communicatie bijdragen aan de aanpak van het coronavirus. Dat vraagt om eenduidige en duidelijke informatie, handelingsperspectieven en betekenisgeving. We sluiten zoveel mogelijk aan op de (informatie)behoeften en de gevoelens die er leven.

Daarom werken we samen: alle departementen en andere onderdelen van de Rijksoverheid werken samen. Regionale overheden (veiligheidsregio’s, gemeenten, GGD’s) zijn nauw aangesloten en worden zo goed mogelijk ondersteund in hun communicatie.

Heb jij een communicatieaanpak, een case, verhaal of iets anders gerelateerd aan communicatie rondom COVID-19 dan delen we dat graag via deze nieuwsbrief. Laat het ons weten via communicatiecovid@minjenv.nl.

Beeld: ©Rijksoverheid

Actualiteiten

  • Veel meer bezoekers coronadashboard
    De afgelopen maanden is het aantal bezoeken op het coronadashboard flink gestegen. De afgelopen vier weken trok het dashboard 12.121.754 bezoeken, wat neerkomt op gemiddeld 391.024 bezoeken per dag. Dit is een stijging van 60.000 ten opzichte van de vier weken daarvoor. De drie best bezochte pagina’s over cijfers zijn de cijfers over vaccinatie, positief geteste mensen en cijfers per gemeente.
  • Uitbreiding informatie op Steffie.nl
    De Steffie module over quarantaine is uitgebreid met informatie over testen op dag 5. De module over quarantaine na een verblijf in het buitenland is aangepast naar de huidige situatie. Binnenkort volgen er nieuwe modules over zelftesten en over toegangstesten. 
  • Time Out Cafe manifest
    De afgelopen jaren toerde stichting Time Out door het land om met studenten en jonge professionals het gesprek aan te gaan over studiestress en prestatiedruk, voor en tijdens corona. Jonge mensen hebben de stichting heel veel verhalen toevertrouwd, maar ook ideeën en oplossingen en wensen over hun toekomst. Op 19 mei 2021 tijdens Time Out XL is het eindresultaat van het onderzoek in de vorm van een manifest gepresenteerd.

    Aan de hand van kwantitatieve en kwalitatieve data die tijdens dertig Time Out events, livestream en webinars zijn verzameld, wordt de belevingswereld van studenten weergegeven. Het onderzoek is door onderzoekscoördinator Dr. Pawan Bhansing samengesteld, waarbij gebruik is gemaakt van methode ‘discourse analysis’. In het onderzoek lees je -uit naam van de studenten- de oplossingsrichtingen om stress en burn-out aan te pakken.

commercial stap 2 openingsplan

Communicatiemiddelen

Communicatie coronavaccinatie

  • Toolkit specifieke doelgroepen
    In de communicatietoolkit coronavaccinatie, die al veel communicatiemensen weten te vinden, staan kant-en-klare communicatiemiddelen voor gebruik in jouw communicatie over vaccineren. Voor het overzicht staan nu de middelen voor algemeen publiek en de middelen voor specifieke doelgroepen gescheiden weergegeven. Onder die knop ‘Specifieke doelgroepen’ in de toolkit vind je vertaalde materialen, middelen in eenvoudige taal en met veel beeld allemaal op een rij voor de anderstalige en laaggeletterde Nederlanders. 

    Deel je goede voorbeelden!
    In deze toolkit delen we ook graag goede voorbeelden van gemeenten, GGD-en en andere organisaties. Heb jij een toffe campagne, goede samenwerking of andere input over de communicatie met specifieke doelgroepen, laat het dan snel weten
     
  • Campagne
    Volgende week start een nieuwe tv-commercial over vaccinatie. Ook gaat er de komende weken weer een nieuwe informerende online campagne van start gericht op een jongere doelgroep, waarin Marjolein van Egmond een aantal belangrijke onderwerpen belicht waar vragen over zijn, zoals bijwerkingen, effectiviteit en zwangerschap.
     
  • Keuzehulp
    Voor de meeste mensen in Nederland is een vaccinatie tegen het coronavirus een vanzelfsprekendheid. Tegelijk is er ook een groep mensen die twijfelt. Het kan lastig zijn om een keuze te maken. Voor mensen die vragen of twijfels over het coronavaccin hebben, hebben TNO en het Radboudumc een keuzehulp ontwikkeld. Met deze keuzehulp kunnen mensen voor zichzelf op een rij zetten wat voor hen belangrijk is. Op de site staat daarnaast ook een kennistest waarmee je aan de hand van 10 stellingen kunt ontdekken wat je van het vaccin weet. Kortom: de keuzehulp biedt een goede mogelijkheid om individuele besluitvorming te bevorderen. Of je je laat vaccineren is en blijft je eigen keuze. De keuzehulp helpt je bij het maken van die keuze. 
     
  • Nieuwe weblogs over coronavaccinatie
    Voor mensen die nadenken over hun keuze voor vaccinatie, of meer achtergrondinformatie willen staan er op coronavaccinatie.nl diverse weblogs waarin experts in verschillende vakgebieden feiten, uitleg én hun ervaringsverhalen over coronavaccinatie delen. Een nieuw weblog gaat over de veiligheid van coronavaccins. De coronavaccins hadden relatief weinig tijd nodig om op de markt te komen. Zijn ze dan wel veilig, vragen veel mensen zich af. En zo ja, waarom worden ze dan pas in 2023 geregistreerd? Leonoor Wijnans, senior klinisch beoordelaar van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, legt uit. 
     
  • Social Content
    Er zijn weer video’s, animaties en visuals ontwikkeld voor de social kanalen. Deze materialen mogen gedeeld worden!

    Op donderdag 20 mei is de 8 miljoenste prik gezet! Dat betekent dat er in een week tijd 1 miljoen mensen hun vaccinatie hebben gekregen. Bijna iedere minuut krijgen bijna 200 mensen een coronaprik. En dat worden er de komende weken steeds meer. 

    Huisartsen vervullen een cruciale rol in de vaccinatie-operatie. Lianne Verbeek van Buuren komt met haar mobiele praktijk bij mensen thuis om vragen te beantwoorden, zorgen weg te nemen en de prik te zetten. 

    Voor vrouwen die zwanger zijn, een kinderwens hebben, of borstvoeding geven en twijfelen of ze zich willen laten inenten: Volgens het RIVM is het veilig voor vrouwen én hun (ongeboren) kindje om een coronaprik te halen.

    Alle goedgekeurde vaccins voorkomen dat mensen ziek worden van het coronavirus. Maar de manier waarop de vaccins werken, is verschillend. Daarom kijkt het kabinet met informatie uit (internationale) adviezen of én welke vaccins voor een bepaalde doelgroep geschikt zijn. Lees meer
     
  • Communicatietoolkit Coronavaccinatie
    Om iedereen zo goed mogelijk te informeren over het vaccineren, staan in de communicatietoolkit coronavaccinatie kant-en-klare communicatiemiddelen die je kan gebruiken voor je eigen communicatie. De toolkit wordt continu bijgewerkt. 
Beeld: ©VWS

Campagnes

  • Deelcampagne jongeren basisregels
    Jongeren vormen een grote bron van besmettingen, dus we willen bij hen nogmaals benadrukken hoe belangrijk het is om 1,5 meter afstand te houden en drukte te vermijden. Belangrijk daarbij is dat jongeren zich bewust zijn van het besmettingsgevaar. FunX heeft hiervoor een commercial ontwikkeld die 20 mei live is gegaan. Ook de andere jongerenmedia ontwikkelen content hierover.
     
  • Extra online inzet animatie over zelftesten
    Sinds maandag 10 mei is er extra online media-inzet om de animatievideo over zelftesten onder de aandacht te brengen, via Facebook, Instagram en YouTube. Het filmpje is te bekijken via YouTube. Meer informatie over zelftesten vind je op www.rijksoverheid.nl/zelftest
     
  • Deelcampagne CoronaMelder
    Hoe helpt de app Coronamelder tegen de verspreiding van het coronavirus? Deze vraag wordt in het doorlopende onderzoek naar de werking van de app beantwoord. Op basis van dit onderzoek is er verdiepende content over Coronamelder ontwikkeld en gecommuniceerd. Onder meer worden de volgende middelen ingezet: Branded content, PR, schoolboards en social ads die aanhaken bij de versoepelingen. Want juist nu er meer ontmoetingen zijn, heeft CoronaMelder de grootste meerwaarde. Ook is er een anderstaligen huis-aan-huis folder verspreid in de vier grote steden. Deze werd verspreid in wijken waar veel mensen wonen met een migratieachtergrond.

    Coronamelder is inmiddels door ruim 4,8 miljoen Nederlanders gedownload. Uit onderzoek blijkt dat mensen die een melding krijgen via de app, zich sneller laten testen en daardoor sneller weten of ze corona hebben. Zo kunnen ze dierbaren beter beschermen. De app draagt dus effectief bij aan het verminderen van de verspreiding van het coronavirus. De komende tijd blijven we Coronamelder onder de aandacht brengen bij verschillende doelgroepen, zodat nóg meer mensen de app downloaden. Elke download telt!
     
  • Koepelcampagne Alleen Samen – Basisregels
    De animatie Besmettingsrisico is verlengd tot en met juni en wordt op Youtube en uitgesteld kijken ingezet. De andere animaties worden niet meer als online video verspreid. In de toolkit vind je alle campagne-uitingen en andere middelen over de basisregels.
     
  • Koepelcampagne Alleen Samen testen en quarantaine
    Na de tv- en radiocampagne over testen en quarantaine wordt de campagne tot eind mei voortgezet met online bannering. In de gedragsonderzoeken zien we dat de testbereidheid, die in januari op een (te) laag niveau was beland inmiddels weer substantieel hoger is. Een duidelijke meerderheid geeft aan zich bij klachten te laten testen. Ook weten velen de Quarantainecheck te vinden.

    Daarnaast is een gerichte communicatie-aanpak over quarantaine en reizen in voorbereiding. De hoog risicogebieden en zeer hoog risicogebieden vallen beide onder de kleurcode oranje. Met de Quarantaineplicht die eraan komt (van toepassing op reizigers uit (zeer) hoog-risicogebieden) en de quarantaineverklaring is een informatieve stijl wenselijk. De Quarantaine Reischeck helpt bij het inzichtelijk maken van de actuele quarantainerichtlijnen per risicogebied. Op rijksoverheid.nl/quarantaineplicht zal de benodigde verklaring later beschikbaar zijn. 
     
  • Deelcampagne CoronaConflict
    Specifiek voor jongeren is de campagne CoronaConflict ontwikkeld. De pagina is geoptimaliseerd voor mobiele devices en te bekijken op coronaconflict.nl. De campagne was eerst vooral gericht op thuisblijven (quarantaine) en is nu uitgebreid met uitingen over testen. Deze jongerencampagne speelt actief in op de aarzelingen en weerstanden bij jongeren, zonder daar direct een oordeel aan te verbinden. Dat blijkt bij deze doelgroep effectief.
     
  • Deelcampagne Corona Strijders
    Samen met SLAM! laten we jongeren met humoristische sketches zien, hoe je nu in coronatijd met herkenbare situaties om kunt gaan. Hier hoor je de tips voor daten, feesten, sporten en nog veel meer om te zorgen dat jouw leven op een veilige manier een feestje blijft in coronatijd. Iedere week wordt er op het Youtube-kanaal van SLAM! een nieuwe video geüpload.
     
  • Studentensportcampagne 
    Jongeren krijgen steeds meer vrijheden als het aankomt op sporten. Ook rondom en tijdens het sporten is het van belang dat de basisregels worden nageleefd. In samenwerking met Studentensport Nederland is een contentgenerator gemaakt. Met de slogan ‘’alleen samen zorgen we dat we kunnen blijven sporten” willen we jongeren motiveren om ook tijdens het sporten de basisregels na te leven. Met de contentgenerator kunnen sportverenigingen hun eigen foto en logo uploaden, zodat ze een gepersonaliseerde social post kunnen maken. Zie het beeld hierboven. Via deze link kan je zelf een uiting maken en plaatsen op social met de hashtag #AlleenSamen. Ter verificatie dien je eenmalig een account aan te maken. Daarna kan je direct een uiting maken en delen.

Onderzoek, monitoring en analyse

Omgevingsanalyses NKC (19 mei –  26 mei)

  • De afgelopen week stond vooral de daling van het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen en het teruglopende aantal besmettingen centraal. Op social media zijn de reacties overwegend positief en durven mensen te dromen over de ‘eindstreep’. Velen zien een vergelijking met vorig jaar, toen het aantal besmettingen en patiënten ook snel daalde. Men vraagt zich daarbij wel af of de daling te danken is aan het vaccinatietempo, of aan de oplopende temperaturen. De dalende cijfers zijn tevens een reden voor mensen om voor nog meer versoepelingen te pleiten. Het OMT heeft desalniettemin geadviseerd om de volgende stap in de versoepelingen niet eerder te zetten dan woensdag 9 juni, waar online kritisch op gereageerd wordt. 
  • Zaterdag 22 mei werd bekend gemaakt dat de middelbare scholen per 31 mei weer helemaal opengaan. Volgens onderwijsvakbond CNV ziet een meerderheid van de docenten dit ‘nog niet zitten’, volgens andere kranten zijn docenten ‘boos’  (NRC) en ‘verbolgen’ (de Telegraaf). Het besluit zorgt voor gemengde reacties op social media, waar veel ouders aangeven hun kind niet te willen testen of bang zijn zelf besmet te raken omdat ze nog niet gevaccineerd zijn. 
  • 20 mei werden EU-landen en parlement het eens over het coronapaspoort oftewel het ‘Digitaal Groen Certificaat’ waarmee mensen deze zomer op reis kunnen. Ook bleek die dag dat de Tweede Kamer een gratis pcr-test wil voor reizigers bij de Europese pas. Op social media blijft het de gemoederen bezighouden en zijn de reacties gemengd. Zo is een deel van mensen het  eens met het kabinet dat een test gratis zou moeten zijn, anderen zeggen zich sowieso niet te willen laten testen en wijzen op het gevaar van de testsamenleving. Ook vragen mensen zich af waarom het gele boekje van de GGD niet gebruikt kan worden als bewijs van vaccinatie.  
  • Op verantwoording dag klonk veel kritiek op de ‘financiële puinhoop’ die bij VWS zou zijn ontstaan naar aanleiding van de coronacrisis. Volgens de Algemene Rekenkamer heeft het ministerie vorig jaar onrechtmatig 5,1 miljard euro belastinggeld uitgegeven aan coronamateriaal. De Rekenkamer spreekt van ‘een ernstige onvolkomenheid’, meldt NOS. Op social media klonk kritiek op VWS en was de hashtag ‘hugodejongekanniks’ trending.
  • De Eerste Kamer heeft ingestemd met de tijdelijke wetten voor een quarantaineplicht en toegangstesten. Ondanks het ‘gegroeide chagrijn’ rondom het onderwerp kan minister De Jonge daardoor nu ‘eindelijk’ aan de slag met sneltests, schrijft de Volkskrant. Het zorgt voor veel reacties op socialmedia, ‘testwet’ en ‘quarantaineplicht’ zijn al snel trending op Twitter. De meeste mensen reageren zeer kritisch. Ze zijn bang dat de testwet desastreus zal zijn voor ondernemers en gaan er vanuit dat weinig mensen mee willen doen aan de ‘testsamenleving’.
     

Resultaten 12e ronde gedragsonderzoek RIVM gepubliceerd

  • Om beter te begrijpen hoe mensen denken over de afgekondigde maatregelen, wat hun drijfveren zijn om zich hier aan te houden en wat de impact op mensen is, houden het RIVM en GGD GHOR (samen met de regionale GGD’en) een groot onderzoek. Het onderzoek gaat over het gedrag van mensen, wat ze vinden van de gedragsmaatregelen van de overheid en hoe het fysiek, mentaal en sociaal met ze gaat in dit coronatijdperk. Het onderzoek is uitgevoerd tussen 5 en 9 mei 2021 onder ruim 55.000 deelnemers. De resultaten lees je hier.

Voor wie is deze nieuwsbrief?

We willen alle communicatieprofessionals die zich binnen de (semi)overheid bezighouden met het coronavirus informeren over de laatste stand van zaken van de nationale communicatieaanpak. Dit zijn departementen, relevante uitvoeringsorganisaties, veiligheidsregio’s, gemeentes en GGD’en.

Aanmelden 

U kunt zich aanmelden voor de update NKC via de website van de NCTV.