Stelsel bewaken en beveiligen: Plan van aanpak transitie en voortgang lopende versterkingen

In de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit is het stelsel bewaken en beveiligen een belangrijk instrument om de democratische rechtsstaat te beschermen en de veiligheid van betrokkenen te waarborgen. Dit stelsel wordt fundamenteel vernieuwd en er komt een apart stelsel beveiligen van personen. In een Kamerbrief informeert minister Yeşilgöz de Tweede Kamer over de voortgang. Deze volgt op de eerdere Kamerbrieven van april en november 2022 en de herziene circulaire bewaken en beveiligen 2023.

Vergroot afbeelding Bewaken en beveiligen
Beeld: ©NCTV

Transitieorganisatie in werking

Om de transitie naar het nieuwe stelsel te realiseren is een transitieorganisatie opgezet. De transitie naar een krachtig nieuw stelsel gebeurt in gezamenlijkheid met alle stelselpartners, ieder vanuit eigen expertise en verantwoordelijkheid. De NCTV voert (gemandateerd door de minister van Justitie en Veiligheid, als stelselverantwoordelijke) regie op deze transitie. Deze transitie bouwt voort op de al ingezette versterkingen. Essentieel uitgangspunt voor het stelsel, ook tijdens de transitie, is dat de veiligheid en welzijn van de te beveiligen personen – in het rijksdomein én het decentrale domein - altijd op één staat.

Overheveling te beveiligen personen naar het centrale gezag

Sinds de kabinetsreactie op het OvV-rapport zijn tot op heden een significant aantal casussen – in overleg tussen het OM en de NCTV – overgenomen door de NCTV. De overdracht van de resterende casussen zal geleidelijk plaatsvinden gelet op enerzijds de opbouw van capaciteit bij de NCTV en anderzijds de helderheid die over de afbakening van het nieuwe domein dient te ontstaan. De NCTV kijkt vanuit zijn adviesrol in voorkomende gevallen gevraagd en ongevraagd mee met de casussen die zich nu nog in het decentrale domein bevinden. Het OM houdt na de invoering van het nieuwe stelsel het gezag over de veiligheid van personen in het lokale domein.

Afbakening van het nieuwe stelsel

De afbakening van het nieuwe stelsel wordt verder uitgewerkt. Hierin moet o.a. duidelijk worden welke personen, objecten en diensten onder het nieuwe stelsel vallen en hoe dit aansluit op de verantwoordelijkheden van het lokale gezag en de driehoek. Een belangrijk aspect hierbij is de afbakening van het stelsel enerzijds, en getuigenbescherming anderzijds.

Nieuwe methodiek voor geïntegreerde dreigingsbeelden

Er wordt een methodiek ontwikkeld voor geïntegreerde dreigingsbeelden, waarin vanuit breed perspectief informatie integraal wordt gewogen, waaronder fenomeenkennis, contextinformatie en signalen van de te beveiligen persoon en zijn/haar omgeving.

Versterking van de uitvoering

De uitvoering wordt op verschillende manieren versterkt en geïnnoveerd, o.a. door financiële middelen beschikbaar te stellen en nieuwe beveiligingsconcepten te ontwikkelen. Daarbinnen wordt ook gebruik gemaakt van nieuwe technologieën. Een grote stap in dit kader is de start van het Landelijk Coördinatiecentrum Bewaken en Beveiligen (LCC). Op één fysieke locatie zitten politie, KMar en de NCTV bijeen om (zo veel mogelijk) integraal sturing te geven aan de voorbereiding en uitvoering van beveiligingsopdrachten. Met een LCC, in combinatie met het nieuw ontwikkelde palet aan gedifferentieerde inzetconcepten, wordt het mogelijk om in de nabije toekomst de beveiliging flexibeler vorm te geven, waarbij de activiteiten van een te beveiligen persoon verspreid over de dag meer leidend worden voor de (capaciteits)inzet.

TPB centraal: borging psychologische zorg in het stelsel

De aandacht voor psychosociale zorg wordt verder in de werkprocessen verankerd. Daarnaast worden hulpmiddelen, instrumenten en informatiemateriaal ontwikkeld. Hierbij worden de kennis en ervaringen van experts en (voormalig) te beveiligen personen actief betrokken.

Financiële hulpmiddelen beschikbaar gesteld

Door structurele capaciteitsuitbreiding is de KMar gestart met de inrichting van een contigent persoonsbeveiliging binnenland bij ernstige dreiging. Inmiddels zijn twee opleidingen afgerond en is de derde gestart. Bij de politie wordt binnen de Landelijke eenheid een nieuw onderdeel ingericht dat zich primair zal richten op taken in het kader persoonsbegeleiding. De capaciteit die vanuit de Bewakingseenheid van de regionale eenheden vanaf 2019 werd ingezet kan daardoor geleidelijk weer terug naar de regionale eenheden.