Weren van extremistische sprekers uitgebreid

De wijze waarop wij in Nederland met elkaar samenleven is een groot goed. Nederland is weerbaar, open, en vrij, maar om dat zo te houden moet onze samenleving beschermd worden tegen extremistische invloeden. Ruimte voor kritiek, protest, demonstraties en ander activisme tegen (het beleid of het handelen van) instituties is essentieel binnen onze maatschappij. De grens van die ruimte ligt bij het ondermijnen of bedreigen van de democratische rechtsorde zelf. Dit gebeurt soms van binnenuit, maar ook vanuit het buitenland. Op dit moment kan de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) op verzoek van de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) uitingen van een vreemdeling alleen duiden in de context van het jihadisme. De dreiging verandert en daarom is er besloten om dit uit te breiden naar verschillende vormen van extremisme, los van de achterliggende ideologie.

In de afgelopen jaren is de dreiging tegen de nationale veiligheid veranderd en meer complex geworden. Het jihadisme is nog steeds de voornaamste dreiging tegen de nationale veiligheid, maar ook een terroristische aanslag vanuit rechts-extremistische hoek is voorstelbaar. Ook eenlingen of kleine groepen, die zich vanuit anti-institutioneel extremisme tegen de overheid hebben gekeerd, of geradicaliseerde personen met een antisemitisch gedachtegoed, kunnen overgaan tot een geweldsdaad. Daarom is het belangrijk te voorkomen dat ook vreemdelingen die deze ideeën uitdragen de kans grijpen dit gedachtegoed in Nederland aan te wakkeren. Dit kan namelijk leiden tot  verstoring van de openbare orde of aantasting van de nationale veiligheid.

Minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid): "Onze vrije samenleving bestaat op basis van onze democratische rechtsorde en is een kostbaar goed. Dat moet te allen tijde worden beschermd. Mensen die naar Nederland komen om hier extremistisch gedachtengoed te verspreiden hebben hier geen plaats. Het versterken van deze maatregel om extremistische vreemdelingen uit Nederland te weren is een belangrijke stap om onze democratie te beschermen."

Om de IND en het ministerie van Buitenlandse Zaken beter in staat te stellen vreemdelingen die een extremistisch gedachtegoed uitdragen uit Nederland te weren, zullen de aan de NCTV verleende machtigingen worden uitgebreid. Extremistische uitingen die ondermijnend zijn aan de democratische rechtsorde en daarom een bedreiging kunnen vormen voor de openbare orde en/of nationale veiligheid zijn een combinatie van onder meer:

  • haat zaaien;
  • angst verspreiden;
  • doelbewust desinformatie verspreiden;
  • demoniseren en intimideren;
  • verwerpen van wet- en regelgeving; 
  • pogingen om een parallelle samenleving tot stand te brengen waarbij het gezag van de Nederlandse overheid en het rechtssysteem worden afgewezen.

De NCTV zal enkel op basis van deze criteria duidingen verstrekken. De beslissing of de toegang tot Nederland moet worden geweigerd blijft net als nu de bevoegdheid van de IND en van het ministerie van Buitenlandse Zaken.