Jihadisme internationaal
ISIS en Al Qa’ida zijn in staat hun organisaties en netwerken in onder meer Syrië̈, Irak en Afghanistan te versterken. Aan hen geaffilieerde groeperingen breiden ook in Afrika hun invloed uit. Vooralsnog bedreigen deze ontwikkelingen met name de regionale veiligheid, op termijn kan echter ook een nieuwe dreiging richting Europa ontstaan.
De ontwikkeling van de jihadistische dreiging buiten onze landsgrenzen kan van invloed zijn op de dreiging tegen Nederland en andere Westerse landen. Naast de terroristische dreiging in Europa is de ontwikkeling van de dreiging van mondiaal opererende organisaties als ISIS en AQ in het Midden-Oosten, Afghanistan en Afrika het meest relevant voor het Nederlandse dreigingsbeeld.
Jihadistisch terrorisme blijft een dreiging voor Europa
De dreiging van jihadistisch gemotiveerde aanslagen in Europa is kleiner geworden, maar zeker niet verdwenen. De aanslagen die sinds 2017 plaatsvonden zijn wel vaker kleinschalig van aard en kennen gemiddeld minder slachtoffers dan voorheen. Over het algemeen gaat het om alleenhandelende daders die een aanslag plegen na geringe voorbereiding en met eenvoudig te verkrijgen aanslagmiddelen.
Professionalisering van ISIS in Syrië en Irak kan leiden tot hernieuwde dreiging richting het Westen
ISIS heeft in haar kerngebied in Syrië en Irak te maken met aanhoudende veiligheidsoperaties van zowel de lokale autoriteiten als de anti-ISIS coalitie. Ondanks deze tegenslagen vertoont ISIS in Syrië en Irak veerkracht en blijft het een centraal geleide organisatie die in staat is te profiteren van de instabiliteit in deze landen. ISIS is momenteel waarschijnlijk niet in staat om vanuit de kerngebieden in Syrië en Irak terroristische aanslagen in het Westen te plegen, maar heeft de intentie daartoe niet laten varen. Het langetermijndoel van ISIS blijft de vestiging van een mondiaal kalifaat.
ISIS en Al-Qa'ida kunnen vanuit Afghanistan een dreiging gaan vormen tegen het Westen
Zowel de regionale tak van ISIS als de kernorganisatie van Al Qa'ida in Afghanistan hebben hun positie in dat land versterkt sinds de machtsovername van de Taliban. De prioriteiten van beide organisaties liggen op dit moment regionaal. Toch tekenen zich op de lange termijn wel degelijk terrorismerisico's voor het Westen af. Het is voorstelbaar dat aanslagplanning tegen het Westen en westerse belangen in het buitenland zoals Westerse ambassades en internationale bedrijven in de nabije toekomst weer hoger op de agenda komt.
Verspreiding jihadisme in Afrika zet door – tot aan hoofdsteden toe
ISIS heeft haar invloed op het Afrikaanse continent verder uitgebreid. Bij deze expansie, die met name in sub-Sahara Afrika plaatsvindt, zet de groepering tevens in op het professionaliseren van haar netwerken aldaar. Wanneer deze ontwikkeling doorzet kan op termijn in deze regio een jihadistische vrijhaven ontstaan die kan bijdragen aan de terroristische dreiging richting Europa. De opmars van ISIS-getrouwe groeperingen kan daarnaast economische en bestuurlijke centra binnen hun bereik brengen. Groeperingen die trouw zijn aan Al Qa'ida breiden hun controle en activiteiten verder uit in de West-Afrikaanse Sahelregio en vormen ook daar een potentiële bedreiging tegen westerse belangen.
Deze tekst is onderdeel van DTN 57.